عقدی که متضمن اخذ و عطاء ( داد و ستد ) و الزام و التزام از طرفین باشد.  به این تعریف، عقد نکاح هم جزء عقود معاوضی است. گاهی عقد معاوضی در خصوص  عقودی که در آنها مبادله مال از طرفین می شود، گفته می شود و عقد نکاح را (  شبه عقد معاوضی ) گویند. این اصطلاح در مقابل دو دسته از عقود ذیل گفته می  شود :

الف - عقودی از جانب دیگری عطاء صورت گیرد مانند هبه و رهن.

ب - عقودی که متضمن اخذ و عطا نیست مانند عقود اذنیه ( عقد اذنی ) از قبیل عاریه و ودیعه و وکالت.